(SCEPTER)
Als je het over de aparte corona-aanpak van Zweden hebt, kom je op sociale media gegarandeerd in een discussie terecht. De enen zullen er op wijzen dat dit land, zonder enige ‘lockdown’ en met alleen een verbod op bijeenkomsten van meer dan 50 personen, het beter doet dan vele andere Europese landen, zoals Italië, Spanje, het VK en, uiteraard, België. Anderen zullen tegenwerpen dat Zweden het voordeel heeft een dunbevolkt land te zijn is en het een stuk slechter doet dan zijn Scandinavische buren.
Vlamingen discussiëren uiteraard niet uit academische interesse over de Zweedse aanpak, maar omwille van de gevolgtrekkingen die kunnen gemaakt worden voor het coronabeleid in eigen land. Je kan je inderdaad afvragen hoe zinvol de discussies zijn over de precieze details van een mondmaskerplicht in open lucht, de grootte van de bubbels en het aantal dagen dat kinderen online les moeten krijgen, wanneer er ondertussen een land is dat nooit enige mondmaskerplicht heeft ingevoerd, nooit zelfs aan bubbels heeft gedacht en de scholen op geen enkel moment heeft gesloten, maar toch merkbaar beter presteert dan België.
Geëngageerd in een strategie
Ik schreef er een column over in april, maar besloot daarna het debat te laten rusten tot het stof wat zou gaan liggen. Ondertussen bereikten mij via de pers sporadisch berichten van Zweedse rampspoed. Hebt u ook al van het dorpje Gällivare gehoord? Ik ook niet, tenminste tot Het Laatste Nieuws mij liet weten dat in deze obscure gemeente in Zweeds Lapland een “ongecontroleerde uitbraak” van het coronavirus was ontstaan.
Een groot deel van de pers leek er vooral op gebrand om de Zweedse mislukking te kunnen melden. Die houding is begrijpelijk na maanden van kritiekloze berichtgeving over de Belgische ‘lockdown’-aanpak. Publiciste Lionel Shriver stelde hetzelfde vast over de pers in het VK: “Men wil dat Zweden faalt, dat verlangen is tastbaar. Het gaat over geëngageerd zijn in een strategie van lockdown: niemand wil toegeven dat ze hun land iets vreselijks hebben aangedaan zonder goede reden.”
We zijn nu vier maanden later en, hoewel de definitieve balans pas later zal kunnen opgemaakt worden, presteert Zweden nog steeds veel beter dan door de meesten werd verwacht.
Kosmopolitisme
Het klopt dat het land meer slachtoffers telt dan zijn buurlanden, maar er zijn weinig redenen om Zweden alleen af te rekenen binnen de Scandinavische groep. Bevolkingsdichtheid is geen argument als de bevolking voor bijna 90% in geürbaniseerde regio’s woont en dus qua levenswijze en sociale contacten vergelijkbaar is met die van West-Europa. Hoe klein de rol van afstand is, bleek trouwens genoeg in Vlaanderen, waar de algemene uitbraak het gevolg was van mensen die honderden kilometers ver waren gaan skiën (met de zegen van Marc Van Ranst) en mochten terugkeren zonder quarantaineverplichting (met de zegen van Marc Van Ranst). Kosmopolitisme blijkt bij de verspreiding van covid-19 overigens een veel belangrijkere factor dan theoretische bevolkingsdichtheid.
Bovendien lijkt niet zozeer de strengheid van de maatregelen een rol te spelen, dan wel de snelheid waarmee ze werden genomen. Dat Denemarken bijvoorbeeld het eerste land van de EU was om zijn grenzen te sluiten is een les om te onthouden. Er is een verschil tussen een aanpak die het virus nog buiten kan houden of insluiten en een beleid dat de curve wil afvlakken, zoals gevoerd in België en Zweden.
De Zweedse balans
De Zweedse aanpak had de bedoeling om de zorgsector niet te overbelasten, maar tegelijk zo weinig mogelijk beperkingen aan te brengen aan de vrijheid en het sociale leven van zijn burgers. Beide doelstellingen werden verwezenlijkt.
De bijkomende opzet om de economische schade te beperken is half geslaagd. Zwedens economie kromp in het tweede kwartaal wel met 8,6% maar deed het daarmee een stuk beter dan het Europese gemiddelde van 11,9%.
De menselijke verliezen zijn groot in Zweden, maar liggen in verhouding tot de bevolking de helft lager dan in België. Daar moet aan toegevoegd dat Zweden, net als België, disproportioneel veel slachtoffers in de rusthuizen heeft te betreuren, waar specifieke beleidsfouten zijn gemaakt die los staan van de discussie over de zin van een algemene ‘lockdown’.
In Frankrijk, Spanje en verschillende andere Europese landen is nu sprake van een ‘tweede golf’. Ook Noorwegen en Denemarken zijn getroffen, maar Zweden wordt gespaard. België telde gisteren 16 doden, Zweden 0.
De reden waarom de doemvoorspellingen voor Zweden niet uitkwamen (Er werden in dat land 96.000 doden voorspeld. Het werden er 6000.) en de reden waarom daar geen tweede golf komt, zouden dezelfde kunnen zijn. Het onderzoek bevindt zich nog in een vroeg stadium, maar mogelijk is een aanzienlijk deel van de bevolking reeds immuun door een vorm van weerstand (geheugen-T-cellen) die het gevolg is van blootstelling aan Covid-19 of eerdere, mildere coronavirussen, maar die niet kan opgespoord worden met een test naar antilichamen.
Nooit meer ‘lockdown’
Eén zaak wordt trouwens vaak vergeten wanneer de balans van de menselijke kost wordt opgemaakt: dood door ‘lockdown’. Het wordt steeds duidelijker dat de maatregelen tegen Covid-19 zelf dodelijke slachtoffers maken. In het VK werd berekend dat er op het hoogtepunt van de coronacrisis 25.000 doden vielen door het virus, maar dat 16.000 mensen stierven omdat ze door de lockdown medische verzorging hadden gemist.
Daar zijn nog niet de verloren levensjaren bij gerekend ten gevolge van depressie, eenzaamheid, huiselijk geweld, gebrek aan lichaamsbeweging en economische recessie, stelt het Office for National Statistics van dat land. Covid-19 doodt. De maatregelen tegen Covid-19 doden ook, nu of op termijn.
De virologen dreigen regelmatig met een nieuwe ‘lockdown’ als het aantal besmettingen blijft stijgen. Ik vermoed dat de angst voor tweede golf overdreven is. Zeker weet ik dat uiteraard niet, maar wat ik wel weet is dat de reactie nooit meer kan bestaan uit een algemene ‘lockdown’. De opbrengst daarvan is te klein, de kost te groot.
[zombify_post]
0 Comments